Czerwiec 1905: Wojsko ostrzelało robotników podczas strajków w Łodzi

1. 18 czerwca robotnicy z Łagiewnik ruszyli do centrum miasta.
2. Na Bałutach dołączyło do nich 5 tys. manifestantów.
3. 21 czerwca miała miejsce brutalna interwencja wojska na ul. Piotrkowskiej.
4. W wyniku starć zginęło wiele osób, a setki zostały ranne.

Wszystko zaczęło się 18 czerwca 1905 roku, kiedy po niedzielnym spotkaniu w Łagiewnikach grupa robotników postanowiła skierować się do centrum miasta. Na Bałutach dołączyło do nich jeszcze więcej osób, a liczba manifestantów szybko wzrosła do około 5 tysięcy. W odpowiedzi władze carskie skierowały oddział dragonów i policję, co doprowadziło do tragicznych starć. W wyniku walk zginęło pięć osób, a 40 zostało rannych.

Dwa dni później, 20 czerwca, odbył się pogrzeb ofiar, który przerodził się w masową manifestację z udziałem ponad 50 tysięcy mieszkańców. Tym razem wojsko nie interweniowało, widząc ogromną liczbę uczestników. Jednak 21 czerwca sytuacja przybrała inny obrót. Policja potajemnie pochowała dwóch kolejnych robotników w nocy, aby uniknąć kolejnych demonstracji. Pomimo tego, spontanicznie zebrał się 70-tysięczny pochód, który ruszył główną ulicą miasta.

Demonstranci skierowali się w stronę ul. Piotrkowskiej, gdzie czekały na nich oddziały wojska skoncentrowane na rogu obecnej ul. Wigury. Za tłumem postępował oddział konnicy, a w przecznicach czekali żołnierze piechoty. Wojsko rozpoczęło ostrzał salwami na komendę, co doprowadziło do intensywnych walk ulicznych. Te dramatyczne wydarzenia są często nazywane powstaniem czerwcowym i stały się symbolem walki łódzkich robotników o swoje prawa.

Rewolucja 1905 roku, choć trwała zaledwie kilka dni, obrosła legendą i mitem. Mimo cenzury ówczesnej prasy, która ograniczała dostęp do informacji, wydarzenia te znalazły odzwierciedlenie w zagranicznych gazetach. W kolejnych artykułach sięgniemy po te źródła, aby lepiej zrozumieć, jak wyglądały owe zmagania robotników z caratem.