Próchnica w Polsce dotyka prawie 95% dorosłych, 60% ludzi po czterdziestym roku życia nosi protezy. Ta zaawansowana choroba dentystyczna dotyka coraz młodsze dzieci. Jak jej zapobiega i jak leczyć, by cieszyć się pięknym i zdrowym uśmiechem?
Przyczyny powstawania próchnicy zębów
Próchnica zębów to choroba cywilizacyjna, spowodowana działaniem na powierzchnię zęba kwasów wytwarzanych przez bakterie z gatunku Streptococcus mutans. Tworzą one na powierzchni zębów jasnożółty nalot, który z czasem powoduje ubytki. Za próchnicę odpowiedzialne są bakterie, które rozkładają cukry i tolerują kwaśne środowisko. Pożywką dla nich są takie produkty jak słodkie napoje, batony, cukierki czy ciastka. Dwucukry oraz cukry proste to idealna pożywka do powstawania próchnicy. Znaczny wpływ na rozwój ubytków wywierają takie czynniki jak niedostateczna higiena jamy ustnej oraz unikanie wizyt w gabinecie stomatologicznym.
Do powstawania próchnicy przyczyniają się takie choroby jak refluks żołądkowy, czyli cofanie się kwaśnej treści do przełyku. Niektóre leki przyjmowane przez długi czas zwiększają ryzyko próchnicy. Próchnicy sprzyjają również pastylki do ssania zawierające cukier. U osób borykających się z cukrzycą ryzyko wystąpienia cukrzycy jest bardzo wysokie i wzrasta z podwyższeniem glukozy we krwi.
Próchnica może obejmować pojedyncze zęby lub ich znaczną część. Pojawia się już w trakcie dzieciństwa na zębach mlecznych. Proces powstawania najczęściej zaczyna się w zębach trzonowych w ich rowkach oraz zagłębieniach, a także na powierzchniach przydziąsłowych.
Podział próchnicy.
Nie każda próchnica jest taka sama. Możemy podzielić ją w zależności od kilku kryteriów:
Próchnica ostra — występuje najczęściej i dzieci oraz osób młodych, szerokie kanaliki ułatwiają szybki rozwój tej choroby. Jest zazwyczaj barwy żółtej, o miękkiej konsystencji.
Próchnica przewlekła — stanowi zmiany o ciemnej barwie, rzadko kiedy daje dolegliwości bólowe. Najczęściej dotyka osoby dorosłe oraz w podeszłym wieku. Zmiany są twarde i trudne do usunięcia.
Próchnica ukryta — toczy się ona w pozornie zdrowym z zewnątrz zębie, pod warstwą szkliwa. Najczęściej zostaje rozpoznana w trakcie wykonywania zdjęć rentgenowskich.
Próchnica butelkowa — dotyka dzieci i niemowląt, które korzystają z butelek np. piją mleko lub słodkie napoje. Charakteryzuje się szybkim procesem powstawania i jest trudna w zatrzymaniu.
Jakie są objawy próchnicy?
W początkowej fazie próchnicy na zębie pojawia się niewielka biała plamka, która z czasem nabiera ciemniejszego koloru i chropowatej struktury. Gdy bakterie dostają się do zębiny, powstaje ubytek stomatologiczny, wtedy możemy odczuwać ból w trakcie lub po jedzeniu. Ząb źle reaguje na kwaśne napoje, zimne lub ciepłe potrawy. Jeśli zmiany nie zostaną zatrzymane, docierają jeszcze głębiej, aż do miazgi zęba i powstaje stan zapalny.
Próchnica mimo tego, że jest chorobą bardzo popularną i uciążliwą, jest całkowicie wyleczalna. W skuteczny sposób możemy zapobiegać jej rozwojowi.
Jak zapobiegać próchnicy?
W profilaktyce próchnicy duże znaczenie ma właściwa higiena jamy ustnej. Systematyczne mycie zębów po każdym posiłku zapobiega powstawaniu ubytków. Dodatkowymi przyborami przy czyszczeniu jamy ustnej są płyny do płukania lub nici dentystyczne pozwalające na jeszcze lepsze usunięcie zalegających resztek pokarmów. Na rynku dostępne są płukanki profilaktyczne oraz lecznice. Zawierają one preparaty roślinne hamujące powstawanie stanów zapalnych oraz środki antyseptyczne.
Regularne kontrole stomatologiczne pozwalają wychwycić pierwsze oznaki próchnicy. Gabinet stomatologiczny Rzeszów poleca lakierowanie zębów za pomocą fluoru o wysokim stężeniu, który przyczepia się do szkliwa i zabezpiecza przed rozwojem bakterii. Fluoryzowanie zalecane jest u dorosłych co pół roku, natomiast u dzieci co trzy miesiące.
W profilaktyce próchnicy egzogennej wielkie znaczenie ma lakierowanie bruzd zębów. To właśnie w nich najczęściej pojawia się próchnica. Wypełnienie bruzd i rowków lakami, które zawierają związki fluoru, pozwala zwiększyć odporność na próchnicę. Kolejną metodą leczenia próchnicy w początkowej fazie jest lakierowanie. Jeśli na zębach powstały jedynie nieznaczne odwapnienia, stomatolog po dokładnym oczyszczeniu nakłada na ząb związek fluoru w postaci płynnego żelu. Jony wapniowe, fluorkowe i fosforanowe zawarte w preparacie ponownie odbudowują uszkodzone miejsce.
