UM Łódź: Wiatraki na terenie dawnej Łodzi. Charakterystyczny symbol XIX wieku

Pierwszy wiatrak w osadzie Łódka wybudował w 1829 r. Henryk Peters na placu przy ul. Piotrkowskiej 93. W 1868 r. było już w Łodzi i na przedmieściach 45 wiatraków, dwa młyny wodne i jeden parowy. W 1874 r. czynnych pozostawało jeszcze 49 drewnianych wiatraków! Były również przy ul. Piotrkowskiej. Według przepisów budowlanych wiatrak nie mógł stać pośród zabudowań mieszkalnych ani tuż przy ulicy, więc ustawiano je na tyłach placów. Utworzyły się dwa skupiska wiatraków: przy ul. Andrzeja oraz w pobliżu ul. Cegielnianej (Więckowskiego), gdzie były wzniesienia. Peters sprzedał wiatrak D. Henselmanowi, a potem plac przy ul. Piotrkowskiej 93 należał do młynarza Ignacego Kopczyńskiego, a wiatrak znajdował się w ogrodowej części działki, przy ul. Wólczańskiej 82 i działał jeszcze na początku lat 60. XIX w. Kolejny wiatrak w centrum miasta wystawił w 1850 r. Wilhelm Majszac na posesji przy ul. Piotrkowskiej 27. W 1856 r. Andrzej Jezierski wybudował drewniany wiatrak na posesji przy ul. Piotrkowskiej 33, który odkupił kilka lat później Wilhelm Matz i przeniósł go na plac pod nr 41. Z czasem tego typu urządzenia zniknęły z centrum przemysłowego miasta, ale pozostały jeszcze do pocz. XX w. na peryferiach, tak jak na załączonej fotografii, gdzie widać je na horyzoncie za parkiem Helenowskim – na Kusym Kącie, w rejonie dzisiejszej ul. Spornej.